21. Yüzyılda Yeni Bir Dezavantajlı Grup: Yaşlı Hükümlüler

Son yüzyılla birlikte yaşlı popülasyonunda hızlı bir artış yaşanmaktadır. Benzer şekilde yaşlıların suç davranışlarında ve hüküm giyme sayılarında da artış gözlemlenmektedir. Bu çalışma, artan yaşlı hükümlülerin cezaevlerinde yaşadıkları çok boyutlu sorunları yurt içi ve yurt dışına ait güncel verilerle birlikte sunmayı ve önümüzdeki yıllarda ülkemizi bekleyen problemlerin bir fotoğrafını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Yaşlılık döneminin beraberinde getirdiği sorunların yanında cezaevlerinde bulunmanın neden olduğu bir takım fiziksel, sağlık, psikolojik, sosyal ve ekonomik sorunlarda mevcuttur. Klamidya, AIDS, sifiliz (frengi), hepatit B, hepatit C, tüberküloz gibi mikroorganizma ve enfeksiyon yoluyla bulaşan hastalıklara, cezaevlerinin mimari ve kapasite sorunları nedeniyle fiziksel zorluklara yaşlılar daha sık maruz kalmaktadır. Yaşlı hükümlülerin ailesi ve çevresiyle ilişkili sosyal sorunlar ve cezaevinde ortaya çıkan anksiyete, korku, depresyon gibi farklı psikolojik sorunlar yaşlı hükümlülerin karşılaştığı önemli diğer sorunlardır. Hükümlülerin yaşadıkları tüm bu sorunlar ciddi finansal ve sosyal maliyetler ortaya çıkarmaktadır. Adalet sistemi içerisindeki Sağlık giderleri içerisinde en büyük payın yaşlı hükümlülere ait olduğu göz önüne alındığında yaşlı ve hükümlü olmanın yarattığı finansal sorun daha iyi anlaşılacaktır. Sonuç olarak günümüzde tüm bu çok boyutlu maliyetlerin en aza indirilmesi için ev hapsi, denetimli serbestlik, uzlaştırıcılık gibi alternatif ceza yöntemleri tercih edilmeye başlanmış olsa da cezaevinde halihazırda var olan yaşlı bireylerin ekonomik, fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunlarına çözüm bulacak kapsayıcı bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır.

Prof. Dr. Ömer Miraç Yaman
İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü